Jestem po udarze. Mogę powiedzieć, że udało mi się, ponieważ był to udar niedokrwienny, który pozostawił trwale ślady, ale mogę mogę w miarę normalnie funkcjonować. Jak to się wszystko odbywało, co się działo – o tym piszę na blogu, a tutaj na razie garść podstawowych informacji o udarze.
* * *
Udar mózgu to zespół objawów zaburzenia czynności mózgu spowodowany nagłym zmniejszeniem dopływu krwi do mózgu. Może to nastąpić w wyniku przerwania ścianki naczynia krwionośnego wewnątrz mózgu lub zmniejszenie światła naczynia, które doprowadza krew do jakiegoś obszaru mózgu. W pierwszym przypadku jest to udar mózgu krwotoczny (potocznie zwany wylewem), w drugim udar mózgu niedokrwienny .
Najbardziej charakterystycznymi objawami udaru mózgu są: nagłe bardzo silne, nieznane dotąd bóle głowy, zawroty głowy, jednostronne osłabienie albo drętwienie kończyn dolnych i górnych, zdarzają się zaburzenia w rozumieniu mowy lub niemożność wypowiadania słów, zaburzenia widzenia, mdłości, często połączone z zaburzeniami połykania. Należy zaznaczyć, że objawów udaru mózgu może być więcej i nie wszystkie jednocześnie muszą wystąpić u chorego. Czasami udar mózgu poprzedzony jest tzw, przemijającym niedokrwieniem mózgu (TIA -mały udar), którego objawy mijają całkowicie zazwyczaj po 20-60 minutach (może trwać to dłużej, nawet 24 godziny). Objawy przemijającego niedokrwienia mogą być następujące: zawroty głowy, widoczny grymas twarzy, zaburzenia widzenia, słabsze czucie po jednej stronie ciała, osłabienie kończyn z jednej strony, zaburzenia mowy. Wystąpienie takich objawów, nawet jak przeminą, należy traktować jako ostrzeżenie i wskazanie do wizyty u lekarza. Jest to tzw. „mały udar” i nie wolno go lekceważyć.
Udar niedokrwienny
Niedokrwienie mózgu spowodowane jest zamknięciem lub tylko zwężeniem światła tętnic doprowadzających krew do mózgu. Ocenia się, że udar niedokrwienny to około 90% wszystkich przypadków udaru mózgu w Polsce.
Przyczyny udaru niedokrwiennego mózgu
- ostry zawał serca
- miażdżyca (blaszki miażdżycowe powodują zwężanie światła tętnicy)
- zakrzep w tętnicach doprowadzających krew do mózgu (powoduje zator)
- wady zastawek serca
- zaburzenia rytmu serca
Objawy udaru niedokrwiennego mózgu
- niedowład połowy ciała (w skrajnych przypadkach paraliż)
- zaburzenia mowy (zdolność mowy i rozumienie mowy), bełkotanie
- osłabienie czucia po jednej stronie ciała
- osłabienie kończyn
- niepewny chód
- zaburzenia świadomości
- zaburzenia widzenia na jedno oko (brak pola widzenia z jednej strony)
- nagłe zawroty głowy
Wymienione objawy udaru mózgu pojawiają się nagle.
Udar krwotoczny (wylew)
Udar krwotoczny występuje po nagłym wylewie krwi z pękniętego naczynia krwionośnego w mózgu.
Przyczyny udaru krwotocznego (wylewu)
- nadciśnienie tętnicze
- tętniak
Objawy udaru krwotocznego (wylewu)
- silny ból głowy
- nudności, wymioty
- utrata przytomności
- porażenie połowy ciała
- opadanie kącika ust po stronie porażonej
Objawy wylewu występują nagle, często w wyniku stresu lub wysiłku fizycznego.
Czynniki ryzyka udaru mózgu
- predyspozycje rodzinne i genetyczne
- przebyty udar lub TIA ( udar przemijający)
- nadciśnienie tętnicze
- choroby serca
- cukrzyca
- choroby naczyń
- palenie papierosów
- nadużywanie alkoholu
- otyłość
- amfetamina, kokaina
- zaburzenia krzepnięcia
- zakażenia
- brak ruchu
Na pierwsze dwa czynniki nie mamy wpływu. Pozostałe czynniki ryzyka udar to czynniki modyfikowalne. Mamy na nie wpływ poprzez sposób żywienia, tryb życia, podejmowanie leczenia schorzeń będących czynnikami ryzyka.
Udar mózgu jest ciężką chorobą i stanem bezpośredniego zagrożenia życia, dlatego wystąpienie objawów powinno być traktowane przez udzielających pierwszej pomocy i świadków zdarzenia jako bezwzględne wskazanie do wezwania pogotowia ratunkowego. Szybkość postawienia prawidłowej diagnozy i udzielenia pomocy lekarskiej zwiększa szanse chorego na uniknięcie śmierci lub ciężkiego inwalidztwa.
Udar mózgu to ciężka choroba, w Polsce dotykająca rocznie kilkadziesiąt tysięcy ilość osób, zwłaszcza po ukończeniu sześćdziesięciu lat. Nadal znaczny odsetek chorych umiera lub zostaje inwalidami wymagającymi opieki i pomocy.